Een testament maak je om vast te leggen wat er moet gebeuren met een nalatenschap na overlijden. In een levenstestament worden juist zaken vastgelegd die van belang zijn tijdens het leven. U legt uw wensen vast voor een toekomst, waarin u zelf niet meer kunt handelen. Bijvoorbeeld door ziekte of ongeval. Dat kan tijdelijk zijn, maar het kan ook permanent zijn door bijvoorbeeld dementie. U kunt met een levenstestament iemand aanwijzen (volmacht geven) die u vertrouwt om (bepaalde) zaken voor u te behartigen. Zo voorkomt u dat er beslissingen genomen worden die niet overeenkomen met uw wensen en belangen.

Het grote voordeel van het opstellen van een levenstestament is dat u niet alleen zelf bepaalt wie uw belangen mag behartigen, maar ook onder welke voorwaarden. Een aantal zaken kunt u in een zelf opgesteld document vastleggen. Zo gauw het financiële zaken betreffen, volstaat eigenlijk alleen een notariële volmacht.
Als u wilsonbekwaam wordt en u hebt niet vooraf uw zaken geregeld in een levenstestament, dan biedt de wet zelf een regeling via bewindvoering, mentorschap of zelfs curatele. Wat zijn de verschillen tussen deze regelingen?

Bewindvoering

De bewindvoerder behartigt uw financiële belangen als u daar door uw lichamelijke of geestelijke toestand niet meer toe in staat bent. Dit betekent dat de bewindvoerder ook beslissingen neemt over uw vermogen. In een boedelbeschrijving wordt vastgelegd welke van uw bezittingen onder het bewind vallen. De bewindvoerder staat onder toezicht van de rechter en hij of zij moet bovendien voor heel veel zaken vooraf toestemming vragen aan de rechter.

Mentorschap

Wanneer iemand benoemd is tot uw mentor, dan behartigt deze persoon uw persoonlijke belangen, maar geen financiële zaken. U moet hierbij denken aan uw verzorging, verpleging, begeleiding of beslissingen rond medisch handelen.

Curatele

De regeling van curatele is er voor mensen die zowel hun financiële als hun persoonlijke belangen helemaal niet meer zelf kunnen behartigen. Wanneer u onder curatele wordt gesteld, verliest u uw handelingsbekwaamheid. U mag dan niet meer zelfstandig rechtshandelingen verrichten. De curator behartigt in dat geval zowel uw financiële als uw persoonlijke zaken.

Let op

Curatele wordt alleen uitgesproken als de rechter van mening is dat de lichtere beschermingsvormen (bewind, mentorschap of een combinatie van deze twee) niet voldoende bescherming bieden.

Steeds meer mensen kiezen ervoor om – nu ze nog gezond zijn – een levenstestament op te stellen. Tenslotte is het een voorbereiding op een situatie waarin u iets overkomt. Een levenstestament is dus niet per se iets voor oude mensen. Ook op jonge leeftijd kunnen er situaties ontstaan waarin iemand niet meer zelfstandig kan handelen. Dat kunnen financiële zaken zijn, bijvoorbeeld als u beschikt over een woning of vermogen, of gebruikmaakt van een persoonsgebonden budget. Maar het kunnen ook persoonlijke zaken zijn, zoals de zorg voor een huisdier. En u wilt wellicht uw medische wensen vastleggen. Meestal bestaat een levenstestament uit twee volmachten: een financiële volmacht en een persoonlijke en medische volmacht.