Ondanks de coronaperikelen vinden steeds meer ondernemers dat ze met hun bedrijf een bijdrage moeten leveren aan het helpen oplossen van maatschappelijke, sociale of milieuproblemen. Bij hen draait ondernemen dus niet alleen om het maken van winst. We hebben het hier over gewone ondernemers die economisch zelfstandig zijn en een product of dienst aan de markt leveren net als ieder ander bedrijf. In hun missie, visie en strategie hebben ze echter wel opgenomen hoe ze bepaalde problematieken willen aanpakken en wat ze uiteindelijk willen bereiken. Bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsparticipatie van mensen die minder toegang hebben tot de arbeidsmarkt, of als het gaat om het verbeteren van de productie naar duurzaamheid of circulariteit. Kortom, het moet bijdragen aan een positieve impact voor de samenleving.
Dergelijke ondernemingen streven niet naar winstmaximalisatie. Winst is nooit een doel op zich, maar in dit verband zorgt winst er mede voor, dat het de uitkomsten van het beleid: de missie, visie en strategie, mogelijk maakt. De winstrichtlijnen geven dan de kaders aan welk deel van de winst ingezet kan worden voor maatschappelijke trajecten.

Maatschappelijk ondernemen betekent ook transparant zijn in je bedrijfsuitoefening. Zo worden medewerkers, klanten en andere relevante stakeholders betrokken bij belangrijke besluiten. Dat geeft vertrouwen in de onderneming en in de bedrijfsvoering als het gaat om continuïteit van de onderneming in samenspraak met het behalen van maatschappelijke doelen.

Rechtsvorm

Willen ondernemers een stap verder gaan, dan kan men straks kiezen voor de rechtsvorm BVm. Met behulp van een wettelijke regeling krijgen deze bedrijven de mogelijkheid de BVm-status te gebruiken om een betere gemeenschappelijke (h)erkenning in de maatschappij te verkrijgen. Voor financiers, klanten en anderen is het eenvoudig te zien of zij van doen hebben met een bedrijf die het maatschappelijke doel voorop stelt. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt aan een wettelijke regeling, zodat maatschappelijke ondernemingen de status van maatschappelijke BV (BVm) kunnen krijgen. Het gaat hierbij dus niet om een nieuwe rechtsvorm. Met de status BVm is het voor maatschappelijke ondernemers makkelijker om erkenning en herkenning te krijgen. De ingangsdatum van deze rechtsvorm is overigens nog onduidelijk.

De stichtingsvorm is voor een maatschappelijke onderneming niet toereikend omdat een onderneming te veel commerciële activiteiten verricht en bovendien maakt de stichtingsvorm het lastig om winst uit te keren. De Besloten Vennootschap wordt daarentegen vaak gezien als een puur zakelijke organisatie en dit beeld past weer niet bij het beeld dat maatschappelijke bedrijven willen uitstralen. Vandaar nu de BVm als rechtsvorm.

In het wetsvoorstel worden veertien onderwerpen beschreven die de wetgever als een maatschappelijk belang beschouwt. Deze zijn:

• welzijn • cultuur •onderwijs, wetenschap en onderzoek • bescherming van natuur en milieu, daaronder begrepen bevordering van duurzaamheid • gezondheidszorg • jeugd- en ouderenzorg • ontwikkelingssamenwerking • dierenwelzijn • religie, levensbeschouwing en spiritualiteit • de bevordering van de democratische rechtsorde • volkshuisvesting • mensenrechten • arbeidsmarktparticipatie • een combinatie van de bovengenoemde doelen.

In het wetsvoorstel is gekozen voor gespecificeerde onderwerpen, zodat duidelijk is wanneer er sprake is van een maatschappelijk belang. Het maatschappelijk belang mag overigens niet slechts een bijkomstige activiteit zijn van de BVm.

Arbeidsparticipatie

Veel maatschappelijk ondernemingen richten zich op het verhogen van de arbeidsparticipatie van kwetsbare doelgroepen. Bedrijven kunnen hierbij ondersteuning krijgen vanuit de overheid, onder andere op financieel gebied. Zo is er subsidie om een jobcoach in te zetten om werknemers te begeleiden en is er de mogelijkheid tot proefplaatsing. Daarnaast bestaat er een loonkostenvoordeel of loondispensatie voor hen met een Wajong-uitkering.

Maatschappelijk ondernemen zonder BVm

Natuurlijk kunnen ondernemers ook maatschappelijk ondernemen zonder gebruik te maken van de rechtsvorm BVm. We zien steeds meer bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid pakken zonder deze vorm. Ook zij willen bijdragen aan een betere wereld.