Bij partners die een huwelijk of geregistreerd partnerschap zijn aangegaan op of na 1 januari 2018 vallen niet alle bezittingen en schulden in deze wettelijke gemeenschap van goederen. Alleen de bezittingen en schulden die vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap van hun samen waren en de toekomstige bezittingen en schulden vallen in de gemeenschap van goederen. Erfenissen en schenkingen vallen buiten de huwelijkse gemeenschap. Dat geldt ook voor bezittingen en schulden die vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap van één van de partners waren.

De wetgeving kent sinds 1 januari 2018 de volgende regimes:

• trouwen in beperkte of algehele gemeenschap van goederen (huwelijk of geregistreerd partnerschap);
• trouwen onder huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden.

Maken partners geen keuze, dan is automatisch in beperkte gemeenschap van goederen van toepassing.

Beperkte gemeenschap van goederen sinds 1 januari 2018

Wat valt onder beperkte gemeenschap van goederen?

• Bezittingen en schulden die vóór het huwelijk of geregistreerd partnerschap van beide partners samen waren, blijven van beide partners.
• Bezittingen en schulden die alleen van één van de partners waren voor het huwelijk of geregistreerd partnerschap blijven alleen aan de betreffende partner.
• Bezittingen en schulden die beide partners tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap krijgen, komen beide partners toe.
• Erfenissen of schenkingen die voor of tijdens het huwelijk ontvangen zijn, blijven aan de betreffende partner. De erflater of schenker kan wel in het testament bepalen dat de andere partner ook een deel krijgt.
• Een onderneming die één van de partners tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap start, komen beide partners toe.
• Bij scheiding krijgen de partners beiden 50% van alle bezittingen en schulden die in de wettelijke gemeenschap van goederen vallen. Hier vallen dus geen erfenissen of schenkingen onder.

Algehele gemeenschap van goederen

Wil men toch in algehele gemeenschap van goederen trouwen, dan kan dat notarieel worden vastgelegd.

Huwelijkse voorwaarden of partnervoorwaarden bij ondernemen

De reden om huwelijkse voorwaarden op te maken, is veelal de bescherming van het privévermogen tegen schuldeisers. Wil een ondernemer voorkomen dat zijn partner aansprakelijk is voor schulden van zijn onderneming, dan is het maken bij de notaris van huwelijkse voorwaarden of partnervoorwaarden (Hv) een must. Ten aanzien van Hv kunnen partners afspreken hoe om te gaan met inkomen, bezit en schulden. Een bezit of schuld kan dan vallen onder:
* privévermogen van één van de partners
* het vermogen van de gemeenschap (beide partners) of
* hoe het vermogen verdeeld wordt bij scheiding of overlijden.

De voorwaarden worden vastgelegd in een zogenoemd verrekenbeding. Een afspraak tussen partners om inkomsten en/of vermogen met elkaar te verrekenen tijdens (jaarlijks) of na hun huwelijk of partnerschap.

Rechtsvormen

De rechtsvorm van het bedrijf speelt een belangrijke rol bij de bescherming van het privévermogen. Bij een eenmanszaak en de V.O.F. wordt geen onderscheid gemaakt tussen zakelijk vermogen en privévermogen. Schuldeisers kunnen voor hun vorderingen op de onderneming bij de ondernemer in privé aankloppen. Als de ondernemer het privévermogen van zijn partner niet heeft afgeschermd, is ook het vermogen van deze partner niet veilig voor schuldeisers van het bedrijf. Huwelijkse voorwaarden kunnen dat voorkomen. Bij een man-vrouwfirma zijn de partners allebei met hun privévermogen aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Huwelijkse voorwaarden kunnen dat niet voorkomen.

De aansprakelijkheid van de partner (en grotendeels de eigenaar) voor schulden van het bedrijf kan men voorkomen door bijv. een besloten vennootschap op te richten. Het bedrijfsvermogen en het privévermogen zijn dan van elkaar losgekoppeld, ook voor de eigenaar zelf. Overigens niet bij wanbeleid, want in dat geval is men wel persoonlijk aansprakelijk.

Bescherming van het ondernemingsvermogen bij scheiding

Een andere – vaak minder expliciet uitgesproken – reden voor het laten opstellen van huwelijkse voorwaarden is het beperken van de risico’s voor de onderneming in het geval dat onverhoopt een echtscheiding volgt. Moet na een scheiding de waarde van de onderneming worden gedeeld, dan kan dat namelijk gevolgen hebben voor de continuïteit van het bedrijf.